Μέσα από πρόσφατες έρευνες και με οδηγό αυτό το βιβλίο οδηγούμαστε σε πληρέστερη κατανόηση των πρώτων σταδίων της ανθρώπινης ψυχολογικής ζωής – τα βιώματά μας πριν τη γέννηση, κατά τη διάρκειά της και λίγο μετά από αυτήν.
Αφενός, η γέννηση είναι ένα βίωμα και αφετέρου η εμπειρία της άφιξής μας σε αυτόν τον κόσμο παρέχει ένα θεμελιώδες μοτίβο για τις μελλοντικές εμπειρίες και την ανάπτυξή μας.
Η γέννηση είναι για όλους μας σχετικά τραυματική εμπειρία. Αυτό οφείλεται στα βιολογικά γεγονότα που αφορούν στην ευθυτενή μας στάση και τον σχετικά μεγάλο εγκέφαλό μας. Αυτές οι δύο εξελικτικές διαδικασίες έχουν αναγκάσει τα ανθρώπινα όντα να γεννιούνται πρόωρα. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι το πρώτο έτος της ζωής είναι το «εξωμήτριο πρόωρο έτος» της ανθρώπινης ανάπτυξης. Και εξαιτίας αυτής της πρόωρης γέννησης είμαστε απροετοίμαστοι να αντιμετωπίσουμε τη μεταγεννητική ζωή, τόσο σε συναισθηματικό επίπεδο όσο και σε σωματικό. Συνεπώς, η περιπέτεια και η χαρά της άφιξης στον κόσμο συνοδεύεται από ένα μείγμα ανασφάλειας, απεγνωσμένης επιθετικότητας και φόβου θανάτου. Αποτελεί εν γένει μια τραυματική εμπειρία που παράγει αισθήματα πανικού, θυμού, ντροπής, σοκ και εκμηδενισμού.
Η σκοταδοφοβία ή η κλειστοφοβία μπορεί να είναι ο απόηχος μιας τραυματικής γέννησης. Πειράματα έχουν δείξει ότι τα βρέφη που προήλθαν από δύσκολους τοκετούς μαθαίνουν πιο αργά.
Ακόμα και σήμερα, που μελέτες έχουν δείξει τη σημασία των παιδικών βιωμάτων και των εμπειριών πριν και κατά τη διάρκεια του τοκετού, παραμένουμε αποξενωμένοι από το βρέφος μέσα μας και βασιζόμαστε αποκλειστικά σε εξωτερικές νόρμες για να εξακριβώσουμε τι συμβαίνει στα νεογέννητα και αγέννητα παιδιά μας. Όσο αρνούμαστε οποιαδήποτε προσωπική επίγνωση των δικών μας παιδικών, γεννητικών και προγεννητικών βιωμάτων, όσο απωθούμε τη σημασία των πρώτων εμπειριών για τη μετέπειτα εξέλιξη της ανθρώπινης ζωής, είμαστε καταδικασμένοι στην αποξένωση από τα δικά μας γεννημένα ή αγέννητα παιδιά.
Η ελλιπής μέριμνα των ενηλίκων για το παιδί, που εκφράζεται στη συνήθεια να αφήνουν το παιδί να κλαίει ή στη συχνή κακοποίησή του, παρατηρείται μόνον από τους ενήλικες που είχαν ανάλογη μεταχείριση στη δική τους νηπιακή ηλικία.
Οι επιστήμονες, εμβρόντητοι παρατήρησαν πως το νεογέννητο παρακολουθεί αντικείμενα και ανθρώπους με τα μάτια του, εμφανίζει σαφείς αντιληπτικές προτιμήσεις, είναι σε θέση να αναγνωρίζει πρότυπα και προτιμά ότι ήδη γνωρίζει.
Επιπλέον, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η συναισθηματική επαφή αμέσως μετά τον τοκετό επηρεάζει την εγγύτητα και την ένταση της σχέσης μητέρας – παιδιού μετά από πολλούς μήνες. Όσα βρέφη είχαν τη δυνατότητα να μείνουν μαζί με τις μητέρες τους μετά τον τοκετό, έκλαιγαν λιγότερο από αυτά που είχαν βιώσει αποχωρισμό. Τα βράφη που βρίσκονταν πιο συχνά στην αγκαλιά της μητέρας τους έπαιρναν βάρος πιο εύκολα και πιο γρήγορα σε σχέση με αυτά που αφήνονταν στην κούνια τους.
Το πόσο σημαντικό είναι να σεβόμαστε να νεογέννητα βρέφη και τις πάμπολλες ικανότητές τους αλλά και να τα φροντίζουμε σωστά αμέσως μετά τον τοκετό, φαίνεται από την ακόλουθη παρατήρηση: Στα νοσοκομεία και κλινικές όπου υπάρχει μέριμνα για τη σωστή άφιξη των μωρών στην καινούρια πραγματικότητα, απλά δεν παρατηρείται η συνήθης απώλεια βάρους μετά τον τοκετό. Παρατηρείται μόνον, όταν τα βρέφη τυγχάνουν σκληρής, εχθρικής μεταχείρισης. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι όταν τα βρέφη τυγχάνουν επαρκούς φροντίδας, βιώνουν τη σωματική επαφή, αναπτύσσονται πιο γρήγορα.
Η ανθρώπινη γέννηση είναι τραυματική εξαιτίας λόγω εξελικτικών, βιολογικών λόγων. Μολοταύτα μέσα της κρύβεται η δυνατότητα μιας εκστατικής, μεταμορφωτικής εμπειρίας για τη μητέρα και το παιδί. Τα θετικά συναισθήματα της νίκης, της ελευθερίας και του θριάμβου μπορεί κάλλιστα να συνδέονται με την πρώτη εμπειρία της επιτυχημένης γέννησης. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι η ικανότητα του παιδιού να συμβιβάζεται με τις τραυματικές όψεις της γέννησής του, καθορίζεται από τον τρόπο με τον οποίο γίνεται δεκτό από τους γονείς του και εντάσσεται στον κόσμο. Είναι ενδιαφέρον ότι πολλές από τις συμπεριφορικές διαταραχές που καταλογίζονται στο προγεννητικό στρες, δύναται να υποχωρήσουν με τη φροντίδα και την αυξημένη δερματική επαφή μετά τη γέννηση.
Το προγεννητικό στρες συνδέεται με πλήθος μεταγεννητικών ψυχολογικών διαταραχών, όπως η δυσκολία στην ανάγωνση, τα τικ, οι συμπεριφορικές διαταραχές και, εν γένει, η απουσία ταλέντου. Επίσης παίζει ρόλο στην ανάπτυξη συγκεκριμένων μορφών της ανδρικής σεξουαλικότητας καθώς επηρεάζει το ορμονικό περιβάλλον στο οποίο λαμβάνει χώρα η εκεκφαλική διαφοροποίηση του φύλου.
Ορισμένες βασικές περιγεννητικές εμπειρίες έχουν μια ιδιαίτερη επίδραση: Διαμορφώνουν βασικές δομές του νου, οι οποίες αργότερα επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το άτομο βιώνει τη ζωή. Η συμπεριφορά και η ψυχολογική κατάσταση της εγκύου διαδραματίζει μείζονα ρόλο στην κατάσταση του νεογέννητου. Όσο περισσότερες συγκρούσεις, αμφιθυμία και απόρριψη υπήρχε στη σχέση της μητέρας με το αγένητο παιδί της, τόσο πιο ευάλωτο καθίσταται το βρέφος. Όταν η μητέρα είναι ισοροπημένη και αγαπάει το μωρό της, το βρέφος προσαρμόζεται πολύ πιο εύκολα και γρήγορα στη νέα πραγματικότητα. Όταν η έγκυος υφίσταται ακραίο συναισθηματικό στρες πριν τον τοκετό, με τη μορφή μια δύσκολης προσωπικής σύγκρουσης, το παιδί της έχει την τάση να νοσεί εύκολα. Αυτή η τάση εξακολουθεί να υφίσταται και στη νηπιακή ηλικία.
Η ισχυρή εξάρτηση από του αγέννητου παιδιού από τη συναισθηματική κατάσταση της μητέρας έχει διαπιστωθεί από πολλές παρατηρήσεις. Εάν, κατά την εξέταση με υπέρηχο, ο ιατρός δηλώσει, ενώ δεν παρατηρείται κίνηση του εμβρύου στην οθόνη παρακολούθησης, ότι το έμβρυο πάσχει από κάποια διαταραχή, η μητέρα υφίσταται ισχυρό σοκ. Και αυτό το σοκ επαρκεί για να κάνει το έμβρυο να κινηθεί μέσα στη μήτρα.
Τα παιδιά που προέκυψαν από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, αξιολογούν τη ζωή τους λιγότερο θετικά και όλες οι μετρήσεις που αφορούσαν τη γενική ικανοποίηση για τη ζωή ήταν πολύ χαμηλές, ενώ η δυσαρέσκεια πολύ υψηλή. Η απογοήτευση στις σχέσεις αλλά και η εφηβική εγκληματικότητα είναι πολύ πιο συχνή στα άτομα που είχαν εισπράξει απόρριψη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου