Ο Μητρικός Θηλασμός είναι το πρώτο κύτταρο εκδήλωσης αγάπης της μητέρας στο νεογέννητο μωρό της και εξασφαλίζει τον ιδανικό ισχυρό ψυχικό δεσμό τους.
Ο μαστός για ένα μωρό είναι ότι ο πλακούντας για το έμβρυο, είναι το εξωτερικό «συνδετικό» αντικείμενο, το όργανο με το οποίον το θηλάζον μωρό θα αναπτύξει τον πρώτο ισχυρό ομαλό δεσμό του με την μητέρα, είναι το απαλό και το πιο γλυκό προσκέφαλο και η θηλή είναι αυτή που θα αντικαταστήσει τον ομφάλιο λώρο τροφικά.
Μέσα από το μαστό και το θηλασμό το βρέφος δεν θ’ αντλήσει μόνο την τροφή του, αλλά θα δημιουργήσει και το συναισθηματικό δεσμό με τη μητέρα του, το συναισθηματικό κτίσιμο και στήριγμα που είναι τόσο απαραίτητα για τη μετέπειτα ισορροπημένη ψυχική του υγεία και ανάπτυξη.
Μέσω του θηλασμού και η μητέρα ολοκληρώνεται. Η μάνα που θηλάζει, προσφέρει στο μωρό της τη ζεστή μητρική αγκαλιά, την επαφή με το στήθος και το άκουσμα των χτύπων της καρδιάς της, τη μυρωδιά της, την άμεση οπτική και δερματική επαφή, την φροντίδα.Τα ανεπανάληπτα συναισθήματα που νοιώθει μια μητέρα τη στιγμή που θηλάζει δεν μπορούν να εκφραστούν με λόγια.
Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί την ιερή λειτουργία και τελετουργία για την οποία προνόησε η φύση. Είναι μοναδικός, σπουδαίος και διαχρονικός γιατί το μητρικό γάλα αποτελεί μοναδική τροφή για το φυσιολογικό βρέφος, έχει σύσταση απόλυτα προσαρμοσμένη στις ανάγκες του και εξασφαλίζει την άριστη διάπλαση και αύξηση του.
Η σύσταση του μητρικού γάλακτος διαφέρει από μητέρα σε μητέρα, στην ίδια μητέρα από μέρα σε μέρα, σε κάθε θηλασμό ακόμη και κατά την διάρκεια του θηλασμού. Τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό το μητρικό γάλα ονομάζεται πύαρ ή πρωτόγαλα έχει ειδική σύσταση μεταβάλλεται προοδευτικά κατά την 6η-10η ημέρα (μεταβατικό γάλα), για να καταλήξει στη σύσταση του ώριμου γάλακτος μετά τη 10η ημέρα και με αυστηρότερα κριτήρια μετά τον πρώτο μήνα.
Αποτελείται από πρωτεΐνες του ορού του γάλακτος και τις καζεΐνες. Περιέχει επίσης μη πρωτεϊνικές αζωτούχες ουσίες όπως μικρά πεπτίδια. To λίπος που περιέχεται στο μητρικό γάλα βρίσκεται σχεδόν αποκλειστικά με τη μορφή των τριγλυκεριδίων. Επιπλέον περιλαμβάνει υδατάνθρακες με τη μορφή ολίγο και μονοσακχαριτών, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία όλα απαραίτητα για την καλή ανάπτυξη του βρέφους.
Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) υποστηρίζουν τον αποκλειστικό μητρικό θηλασμό για τουλάχιστον 4 μήνες και κατά προτίμηση για 6 μήνες.
Το νεογνό πρέπει να τοποθετείται στο μαστό αμέσως μετά τον τοκετό ακόμη και στις περιπτώσεις που έχει πραγματοποιηθεί καισαρική τομή.
Η επιτυχία του μητρικού θηλασμού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως από την εκπαίδευση για τον μητρικό θηλασμό, τις πρακτικές και πολιτική νοσοκομείου για τον μητρικό θηλασμό, την τακτική παρακολούθηση από παιδίατρο, την οικογενειακή υποστήριξη και την υποστήριξη από την κοινωνία.
Τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού στο βρέφος είναι ποικίλα, η προστασία από τις λοιμώξεις, προστασία από αλλεργικά νοσήματα, προστασία από στερητικά σύνδρομα είναι από τα πλέον σημαντικά.
Επιπρόσθετα αναφέρουμε ότι τα θηλάζοντα βρέφη έχουν ελαττωμένη συχνότητα εμφάνισης συνδρόμου αιφνιδίου θανάτου τον 1ο χρόνο ζωής και πως στα παιδιά και στους ενήλικες παρατηρείται ελαττωμένη συχνότητα ΣΔ τύπου Ι και ΙΙ, λέμφωμα Hodgkin, λευχαιμία, άσθμα, υπερχοληστερολαιμία και παχυσαρκία.
Τα οφέλη της θηλάζουσας μητέρας είναι επίσης πολλαπλά αφού με το μητρικό θηλασμό ελαχιστοποιείται η απώλεια αίματος μετά τον τοκετό, βοηθά την επάνοδο των διαστάσεων της μήτρας στα φυσιολογικά, ταχύτερα, λόγω των αυξημένων επιπέδων οξυτοκίνης που εκλύονται κατά τον θηλασμό, βοηθά στην απώλεια του επιπλέον βάρους που πήρανε κατά την κύηση.
Επιπρόσθετα παρέχει προστασία σημαντική από επόμενη εγκυμοσύνη λόγω της έκκρισης της προλακτίνης, μειώνει το stress και την κατάθλιψη μέσω της έκκρισης της ωκυτοκίνης και φυσικά ολοκληρώνει τη γυναίκα και τον προορισμό της.
Οι γυναίκες που θηλάζουν παράλληλα μακροπρόθεσμα εμφανίζουν μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών, μικρότερο αριθμό καταγμάτων ισχίων και μείωση της εμφάνισης οστεοπόρωσης στην εμμηνόπαυση.
Ο μητρικός θηλασμός έχει θετικές επιπτώσεις στην οικονομία, την οικογένεια και το περιβάλλον με μείωση των ετήσιων εθνικών δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη και περιορισμό απώλειας του οικογενειακού εισοδήματος από την αποχή των γονέων από την εργασία, μειώνει τη νοσηρότητα και επομένως τη νοσηλεία στο νοσοκομείο και τις ιατροφαρμακευτικές δαπάνες, βοηθά τους γονείς να διαθέτουν περισσότερο χρόνο στα άλλα παιδιά ή σε άλλα οικογενειακά θέματα, δεν έχει κόστος είναι οικολογικός και ευεργετικός για τον πλανήτη.
Είναι σημαντικό να ενθαρρύνεται ο μητρικός θηλασμός. Έτσι φροντίζουμε το νεογνό να τοποθετείται στο μαστό μέσα στα πρώτα 60 λεπτά από τη γέννηση του, να τοποθετείται στην κατάλληλη θέση στην αγκαλιά της μητέρας του, να βρίσκεται συνεχώς δίπλα στη μητέρα του, να θηλάζει κάθε φορά που πεινάει και από τους δύο μαστούς αρχίζοντας εναλλάξ από διαφορετικό μαστό (με διάρκεια περίπου 15 λεπτών σε κάθε έναν), να αποφεύγεται η χρήση πιπίλας και να μην λαμβάνει πρόσθετη τροφή ή άλλα υγρά αφού το βρέφος δεν έχει καμία άλλη ανάγκη διατροφική εκτός από το μητρικό γάλα ιδίως στους πρώτους 6 μήνες της ζωής του.
Υπάρχουν φορές που ο μητρικός θηλασμός δεν μπορεί να ευοδωθεί ή είναι απαγορευτικός για το βρέφος. Αιτίες είναι διάφορες. Μπορεί να οφείλονται σε χρόνια νοσήματα, σε λοιμώξεις που έχουν προσβάλει τη μητέρα όπως λοίμωξη από τους ιούς HI , HBV, HCV, CMV, φυματίωση, λοίμωξη δερματική μαστού από έρπητο ιό, χρήση χημειοθεραπευτικών φαρμάκων, αντιεπιληπτικών, αντικαταθλιπτικών, η χρήση εξαρτισιογόνων ουσιών, η μηνιγγίτιδα ή η σηψαιμία ή να οφείλονται σε ανατομικές ανωμαλίες της θηλής που καθιστούν ανέφικτο το θηλασμό.
Προβλήματα από τα βρέφη όπως ανωριμότητα του αντανακλαστικού του θηλασμού, ιδίως σε λιποβαρή και πρόωρα βρέφη, συγγενείς διαμαρτίες όπως λαγόχειλο, λυκόστομα, νεογνά με βαριές κακώσεις ή συγγενείς ανωμαλίες του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) δεν επιτρέπουν το μητρικό θηλασμό, μπορεί όμως το γάλα να απομυζάται με θήλαστρο και να χορηγείται στο βρέφος με ρινογαστρικό καθετήρα.
Πλήρης αντένδειξη μητρικού θηλασμού είναι μόνο η γαλακτοζαιμία, μια σοβαρή μεταβολική πάθηση που απαιτείται να διαγνωσθεί έγκαιρα ώστε να μην υπάρχουν επιπτώσεις από τη σίτιση με μητρικό θηλασμό στο νεογνό.
Όταν η μητέρα πάρει την ευλογημένη απόφαση να θηλάσει το μωρό της, θα πρέπει να εκπαιδευτεί από κατάλληλο προσωπικό ώστε ο θηλασμός να είναι εύκολος για εκείνη να ακολουθήσει τις οδηγίες για σωστή ισορροπημένη διατροφή με λήψη αρκετών υγρών, να μην καπνίζει ούτε να πίνει αλκοόλ να ελαχιστοποιήσει τους καφέδες ώστε να έχει αβίαστη και αθρόα παραγωγή γάλακτος και να είναι εύγευστο και θελκτικό για το μωρό της.
Αναγνωρίζοντας την αξία του Μητρικού Θηλασμού, η Unicef και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) καθιέρωσαν την πρωτοβουλία Νοσοκομεία Φιλικά προς τα
Βρέφη, ορίζοντας 10 βήματα για επιτυχή Μητρικό Θηλασμό:
- Γραπτή πολιτική που πρέπει να ακολουθείται από όλους τους φορείς του Μαιευτηρίου που ασχολούνται με τη φροντίδα του νεογέννητου.
- Εκπαίδευση των φορέων ώστε να γίνουν ικανοί να εφαρμόσουν την πολιτική αυτή.
- Ενημέρωση όλων των μητέρων για τα πλεονεκτήματα του Μητρικού Θηλασμού.
- Έναρξη του Μητρικού Θηλασμού κατά το πρώτο ημίωρο μετά τον τοκετό με τη βοήθεια εκπαιδευμένου προσωπικού.
- Εκπαίδευση των μητέρων στην τέχνη του Μητρικού Θηλασμού και στη διατήρηση της γαλουχίας, σε περίπτωση πρόωρου τοκετού και αναγκαστικού αποχωρισμού από το παιδί τους.
- Διατροφή του νεογέννητου μόνο με Μητρικό Γάλα. Ούτε υγρά, ούτε συμπλήρωμα ξένου γάλακτος, εκτός εάν υπάρχει ειδικός ιατρικός λόγος.
- Εφαρμογή του συστήματος "Rooming-in" , που σημαίνει το νεογέννητο βρίσκεται δίπλα στη μητέρα του 24 ώρες το 24ωρο.
- Ελεύθερο και χωρίς περιορισμούς Μητρικό Θηλασμό.
- Απαγόρευση πιπιλών στα παιδιά που θηλάζουν.
- Ίδρυση ομάδων υποστήριξης Μητρικού Θηλασμού ακόμα και μετά την έξοδο του νεογέννητου από το μαιευτήριο, στις οποίες να συμμετέχουν και μητέρες.
Ο μητρικός θηλασμός είναι η αρχή των πολλών θυσιών που θα κάνει η μητέρα για το παιδί της. Το μέγιστο αυτό αγαθό και η προσφορά αυτή όμως είναι που θα καθορίσει τη μετέπειτα σχέση των δύο τους, που θα στηρίξει μια αληθινή σχέση αμοιβαίας αγάπης και φροντίδας που θα διαρκέσει ως το τέλος.
Κάθε κοινωνία οργανωμένη και μη, έχει τη μητρότητα ως κέντρο και αφετηρία μια υγιούς ζωής κάθε μέλους τους. Ο μητρικός θηλασμός και το μητρικό γάλα δεν αποτελεί απλά ένα μείγμα θρεπτικών συστατικών, ένα ζωντανό διάλυμα με πλήθος κυττάρων, αντισωμάτων, αυξητικών παραγόντων και άλλων βιολογικά ενεργών στοιχείων, που βοηθούν στην άμυνα και στην ανάπτυξη του νεογνού-βρέφους και παρέχουν προστασία από διάφορες παθήσεις κατά τη μετέπειτα ζωή, αλλά την καλύτερη έναρξη για την υγιή σωματικά, πνευματικά και συναισθηματικά ζωή του κάθε ενήλικα.
Είναι χρέος όλων λοιπόν να ενθαρρύνουμε το μητρικό θηλασμό και με κάθε σεβασμό να στεκόμαστε απέναντι σε κάθε μητέρα που επιλέγει να θηλάσει το μωρό της.
Το σύνθημα εορτασμού της Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού «κοντά στις μητέρες», θέλει να υπογραμμίσει την αναγκαιότητα υποστήριξης της θηλάζουσας μητέρας, και της παρέμβασης στο περιβάλλον της, ως δείκτης καλής πρακτικής στην προαγωγή συμπεριφορών υγείας.
Παιδιατρική Κλινική Αχιλλοπούλειο Γενικό Νοσοκομείου Βόλου
Δημοσίευση 05/11/2013
Πηγή:
http://www.mitrikosthilasmos.com/2013/11/o-mastos-gia-to-moro-einai-oti-o-plakountas-gia-to-emvryo.html#ixzz2jr2v8asQ
